پایان عصر فیزیکی با سیم کارت های eSIM

آیا آیفون ایر در ایران رجیستر میشود با سیم کارت های eSIM ؟

در این مقاله به توضیحات تخصصی درباره ی سیم کارت نسل جدید یا همان سیم کارت های eSIM و نحوه استفاده و امکان استفاده در ایران میپردازیم :

سیم کارت های eSIM سیم _{کارت های eSIM}

مطالب مرتبط :

همه چیز درباره آیفون 17

لینک مستقیم خرید آیفون 17

لینک مستقیم آیفون 17 پرومکس

با اعلام پشتیبانی اپراتورهای ایرانی از eSIM، ابهامات زیادی برای کاربران ایجاد شده؛ ما در اینجا به این پرسش‌ها از نحوه کارکرد تا امنیت پاسخ می‌دهیم.

فناوری سیم‌کارت طی سه دهه‌ی گذشته از تراشه‌های بزرگ و کارت‌های پلاستیکی تا کوچک‌ترین نسخه‌ی نانو تغییر کرده است، اما همه‌ی این مراحل یک ویژگی مشترک داشتند: وجود یک کارت فیزیکی که باید درون دستگاه قرار می‌گرفت. حالا نوبت به مرحله‌ای رسیده که این قطعه‌ی فیزیکی کم‌کم از تلفن‌های هوشمند کنار گذاشته می‌شود.

اپل با معرفی آیفون ایر که در تمام بازارهای دنیا بدون پشتیبانی از سیم‌کارت فیزیکی عرضه می‌شود، نشان داد آینده‌ی ارتباطات موبایل به‌سوی دنیای بدون جایگاه سیم‌کارت حرکت می‌کند. آیفون ایر به طور جهانی تنها با سیم کارت های eSIM عرضه می‌شود و حتی در بازارهایی که اپل سال‌ها سیم‌کارت فیزیکی را حفظ کرده بود، حالا دیگر اثری از آن دیده نمی‌شود.

این تصمیم برای ما اهمیت زیادی دارد؛ چراکه تا پیش از این، هیچ اپراتور داخلی از سیم کارت های eSIM پشتیبانی نمی‌کرد؛ تا اینکه همراه اول و ایرانسل در روزهای اخیر خبر دادند که زیرساخت ارائه‌ی سیم کارت های eSIM را آماده کرده‌اند و به‌زودی آن را در اختیار مشترکان قرار می‌دهند. به همین دلیل موضوعی که تا همین یکی دو سال پیش برای بسیاری یک قابلیت جانبی به نظر می‌رسید، حالا در ایران هم اهمیت تازه‌ای پیدا کرده و به دغدغه‌ی کاربران برای انتخاب و خرید گوشی‌های پرچم‌دار جدید تبدیل شده است.

21 جانبی

سیم‌کارت تعبیه‌شده یا eSIM نسخه‌ای بسیار کوچک‌تر از سیم‌کارت‌‌های معمولی است که به‌صورت داخلی در گوشی‌ها قرار داده می‌شود. امروزه جدیدترین گجت‌های هوشمند دنیای فناوری از eSIM پشتیبانی می‌کنند و رفته‌رفته نیز تعداد آن‌ها افزایش می‌یابد.

بسیاری از افراد سیم کارت های eSIM را با عنوان سیم‌کارت الکترونیکی (ٍElectornic SIM Card) معرفی می‌کنند، اما در اصل حرف «e» در این اصطلاح به کلمه‌ی «Embedded» اشاره دارد که نشان‌دهنده‌ی تراشه‌ای جاساز شده داخل گوشی یا گجت‌ است که می‌توان اطلاعات مربوط به شماره‌تلفن فرد را در آن ذخیره کرد. این تراشه، به صورت سخت‌افزاری ثابت روی مادربرد گوشی قرار دارد و نمی‌توان آن را از دستگاه خارج کرد.

سیم کارت های eSIM

eSIM چیست؟

در تعریف ساده، eSIM نوعی سیم‌کارت داخلی و جاساز شده (Embedded) در گجت‌های هوشمند است. این نوع سیم‌کارت را می‌توان جایگزینی برای سیم‌کارت‌های فیزیکی دانست که همان وظایف سیم‌کارت‌های معمولی را انجام می‌دهد و گوشی‌های هوشمند را به شبکه‌های مخابراتی متصل می‌کند.

eSIM یا Embedded SIM تراشه‌ای لحیم‌شده روی مادربرد گوشی است

eSIM ابعادی بسیار کوچک‌تر از سیم‌کارت معمولی دارد و برخلاف سیم‌کارت فیزیکی، روی مادربرد گوشی‌ها یا هر دستگاه دیگر به صورتی ثابت قرار داده می‌شود؛ به این معنا که کاربر نمی‌تواند آن را نصب یا باز کند و تنها امکان تغییر شماره‌ی تلفن یا اپراتور برای او فراهم است؛ درواقع اطلاعات موجود روی eSIM بازنویسی‌شدنی هستند.

تغییر شماره‌‌تلفن یا اپراتور با eSIM ساده و سریع‌تر از فرایند تغییر شماره با سیم‌کارت فیزیکی است. کاربران برای تغییر شماره‌ی همراه خود نیازی به ثبت‌نام سیم‌کارت فیزیکی و منتظر ماندن برای دریافت آن ندارند. تنها تماسی تلفنی کافی است تا به‌راحتی اطلاعات لازم برای استفاده از شمار‌ه‌‌‌ی تلفن جدید را دریافت کنید.

سیم‌کارت جاساز شده، تمامی قابلیت‌های سیم‌کارت فیزیکی را ارئه می‌دهد و می‌تواند به همان شبکه‌‌ها متصل شود. در تعریفی خلاصه، می‌توان گفت استفاده از eSIM هیچ تداخلی با ارتباطات مخابراتی قبلی کاربر ندارد.

هم اپراتور و هم گوشی هوشمند کاربر باید از سیم کارت های eSIMپشتیبانی کنند

برای استفاده از سیم کارت های eSIM ابتدا باید از اپراتوری را انتخاب کنید که این نوع سیم‌کارت را عرضه می‌کند و طبیعتا گوشی تلفن‌ همراه شما نیز باید مجهز به سخت‌افزار داخلی موردنیاز eSIM باشد و از آن پشتیبانی کند.

کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند در آینده‌ی نه‌چندان دور، همه‌ی گوشی‌های هوشمند و تبلت‌ها از eSIM پشتیبانی کنند. ابعاد بسیار کوچک این سیم‌کارت، استفاده از آن در دستگاه‌های اکوسیستم اینترنت اشیاء را هم امکان‌پذیر می‌کند.

تاریخچه شکل‌گیری eSIM

ایده یک سیم‌کارت دیجیتال که بتوان آن را از راه دور برنامه‌ریزی کرد، حاصل دهه‌ها تکامل در فناوری ارتباطات سیار است. داستان سیم‌کارت با یک کارت پلاستیکی به‌اندازه یک کارت اعتباری در سال ۱۹۹۱ آغاز شد.

با گذشت زمان و کوچک‌تر شدن دستگاه‌های موبایل، این کارت‌ها نیز آب رفتند و به ترتیب به اندازه‌های میکروسیم، مینی‌سیم و درنهایت نانوسیم که امروز با آن آشنا هستیم، تبدیل شدند. هر یک از این مراحل، تلاشی برای آزادسازی فضای بیشتر در داخل دستگاه بود، اما همگی در یک اصل مشترک بودند: ماهیت فیزیکی و قابل‌تعویض.

ظهور سیم کارت های eSIM پاسخی بود به دنیایی که دیگر جایی برای قطعات اضافی نداشت

با ظهور دستگاه‌های پوشیدنی مانند ساعت‌های هوشمند و گسترش مفهوم اینترنت اشیاء (IoT)، محدودیت‌های قطعه‌ی پلاستیکی فیزیکی بیش‌ازپیش آشکار شد. دیگر فضایی برای یک درگاه سیم‌کارت وجود نداشت و مدیریت هزاران سیم‌کارت فیزیکی در دستگاه‌های صنعتی پراکنده، غیرعملی بود. اینجا بود که نیاز به یک استاندارد جهانی برای یک سیم‌کارت قابل‌برنامه‌ریزی از راه دور احساس شد.

نهاد پیشرو در این تحول، انجمن GSMA (نماینده اپراتورهای موبایل در سراسر جهان) بود. این سازمان کار بر روی مشخصات فنی یک سیم‌کارت تعبیه‌شده را آغاز کرد تا اطمینان حاصل شود که این فناوری به‌صورت یکپارچه در بین تمام اپراتورها و تولیدکنندگان دستگاه در سراسر جهان کار می‌کند. اولین نسخه از این استاندارد برای دستگاه‌های هوشمند در سال ۲۰۱۶ رسماً منتشر شد.

اگرچه اولین دستگاه‌هایی که از این فناوری استفاده کردند، محصولاتی خاص مانند ساعت هوشمند Samsung Gear S2 Classic 3G بودند، اما این گوگل با گوشی Pixel 2 در سال ۲۰۱۷ و به‌ویژه اپل با عرضه‌ی آیفون XS و XR در سال ۲۰۱۸ بودند که eSIM را به‌طورجدی وارد دنیای مصرف‌کنندگان کردند و آگاهی عمومی را نسبت‌به آن افزایش دادند. از آن زمان، این فناوری به یک ویژگی استاندارد در اکثر دستگاه‌های پرچم‌دار تبدیل شده و راه را برای آینده‌ای بدون سیم‌کارت‌های پلاستیکی هموار کرده است.

eSIM فقط محدود به آیفون نیست

گرچه آیفون ۱۴ نخستین پرچم‌داری بود که اپل آن را «در آمریکا» کاملاً بدون درگاه سیم‌کارت عرضه کرد و حالا آیفون ایر در تمام دنیا بدون درگاه سیم‌کارت عرضه می‌شود، فناوری eSIM مدت‌هاست در برندهای دیگر هم استفاده می‌شود.

برای مثال گوگل از مدت‌ها قبل گوشی‌های پیکسل را با پشتیبانی از eSIM عرضه می‌کرد و اغلب مدل‌های پیکسل ۷ تا ۱۰ و حتی پیکسل فولد به‌طور کامل با eSIM سازگار هستند.

سامسونگ هم پشتیبانی از eSIM را ابتدا در پرچم‌داران خود آغاز کرد؛ از سری گلکسی S20 به بعد و همچنین در مدل‌های تاشوی زد فلیپ و زد فولد این قابلیت به‌صورت گسترده ارائه شد. با این حال، برخی گوشی‌های میان‌رده‌ی سری A مانند Galaxy A55 و A35 نیز در بعضی بازارها (مثلاً اروپا و آسیا) به eSIM مجهز شده‌اند، هرچند فعال‌بودن آن به نسخه منطقه‌ای و اپراتور بستگی دارد.

برندهای دیگری مانند شیائومی، اوپو و وان‌پلاس هم به‌تدریج پشتیبانی از eSIM را به گوشی‌های رده‌بالای خود اضافه کرده‌اند. حتی برخی ساعت‌های هوشمند اپل، سامسونگ و هواوی سال‌هاست امکان استفاده از eSIM را دارند و نشان می‌دهند این فناوری فقط به گوشی‌ها محدود نمی‌شود.

امروز تقریباً تمام سازندگان بزرگ موبایل پشتیبانی از eSIM را به گوشی‌های جدید خود اضافه کرده‌اند

بااین‌حال کاربران باید بدانند که اگر گوشی آن‌ها پشتیبانی نرم‌افزاری و سخت‌افزاری از eSIM داشته باشد، بدون پشتیبانی اپراتور امکان استفاده‌ی عملی وجود ندارد. بنابراین خرید گوشی مجهز به eSIM تنها نیمی از ماجراست و نیم دیگر به زیرساخت اپراتورها برمی‌گردد.

چگونه eSIM را نصب کنیم؟

گوشی‌های موبایل معمولی با واردکردن کارت سیم‌کارت به شبکه‌ی مخابراتی متصل می‌شوند. همان‌طورکه گفته شد، eSIM هیچ‌گونه کارت فیزیکی ندارد و درنتیجه، فرایند نصب آن هم متفاوت خواهد بود. پس از خرید گوشی با قابلیت استفاده از eSIM و ثبت‌نام سرویس مذکور در اپراتور، کاربر کارت فعا‌ل‌سازی سیم‌کارت شامل یک کد QR دریافت می‌کند که باید آن را با گوشی اسکن کند. ناگفته نماند فرایند نصب در سیستم‌عامل‌های گوناگون باهم تفاوت دارد.

• در گوشی‌های آیفون باید وارد بخش Settings > Cellular > Add Cellular Plan شوید و طبق دستورالعمل‌های داده شده، کد را اسکن کنید.
• در گوشی‌های اندرویدی به مسیر Settings > Network & internet > Add بروید. دستورالعمل‌های موجود را اجرا و در منو نهایی، Use 2 Numbers را انتخاب کنید. البته شاید مراحل فعال‌سازی در نسخه‌های گوناگون اندروید باهم تفاوت داشته باشند.

گوگل برنامه‌ای به‌نام Fi برای سرویس‌های مخابراتی و سیم‌کارت تعبیه شده دارد که در برخی کشورها ارائه می‌شود. کاربران با ثبت‌نام در این سرویس، تنظیمات eSIM را به‌صورت خودکار در حساب کاربری خود دریافت می‌کنند. از نمونه‌های دیگر استفاده از eSIM می‌توان به اپل‌واچ اشاره کرد که تنظیمات سیم‌کارت آن ازطریق اپلیکیشن Apple Watch در گوشی هوشمند فعال می‌شود. برای تنظیم سیم‌کارت جاساز شده یا تعبیه‌شده در ساعت‌های هوشمندِ دیگر، مانند گلکسی‌واچ نیز اپلیکیشن‌های اختصاصی وجود دارد.

برای فعال‌سازی eSIM کافی است کد QR یا اطلاعاتی که اپراتور در اختیارتان می‌گذارد را در بخش تنظیمات گوشی وارد کنید

دستگاه‌های مجهز به دو سیم‌کارت برای ارائه‌ی خدمات کامل به کاربر باید قبلیت DSDS یا Dual Sim, Dual Standby داشته باشند. این قابلیت در آیفون و گوشی‌های مجهز به اندروید ۱۰ به بالا وجود دارد. DSDS امکان اتصال هم‌زمان دو سیم‌کارت به شبکه را ممکن می‌کند. پس از فعال‌سازی اولیه‌ی این قابلیت، باید یکی از سیم‌کارت‌ها به‌عنوان خط پیش‌فرض انتخاب شود.

مزایای eSIM

مزیت اصلی سیم‌کارت‌های تعبیه شده در ابعاد کوچک آن‌ها دیده می‌شود. سیم‌کارت‌های نانو امروز به‌عنوان کوچک‌ترین سیم‌کارت‌های فیزیکی شناخته می‌شوند که مساحتی برابر با ۱۰۸/۲۴ میلی‌مترمربع دارند.

در مقام مقایسه، eSIM تقریباً ۳۰ میلی‌مترمربع مساحت دارد که حدود یک‌سوم نانوسیم است. علاوه‌بر ابعاد سیم‌کارت اصلی، استفاده از سیم‌کارت فیزیکی به‌معنای استفاده از سخت‌افزار بیشتر همچون محل قرارگیری سیم‌کارت و کارت‌خوان در دستگاه خواهد بود. چنین قطعات و فضاهایی درصورت استفاده از سیم‌کارت الکترونیکی حذف می‌شوند.

کاهش ابعاد نه‌تنها فضای گجت هوشمند را برای قطعات دیگر همچون باتری بزرگ‌تر افزایش می‌دهد؛ بلکه امکان بازطراحی و تغییر جانمایی‌ها را هم به شرکت سازنده خواهد داد. به‌عنوان مثال، هیچ الزامی برای نصب eSIM در لبه‌ی گوشی هوشمند وجود ندارد و همچنین ضد‌آب‌کردن آن نیز آسان‌تر انجام خواهد شد.

احتمالاً در آینده همه‌ی دستگاه‌های هوشمند به eSIM مجهز می‌شوند

کاربران نیز با استفاده از سیم‌کارت تعبیه شده مزایای کسب خواهند کرد. آن‌ها دیگر نیازی به‌همراه داشتن سیم‌های فیزیکی ندارند و دردسر باز و‌ بسته کردن خشاب سیم‌کارت نیز از بین می‌رود. همان‌طورکه گفته شد، امکانات دوسیم‌کارته نیز با استفاده از eSIM راحت‌تر عرضه می‌شوند.

یکی دیگر از مزایای مهم eSIM، افزایش امنیت دستگاه در صورت سرقت است. از آنجایی که تراشه eSIM به صورت فیزیکی روی برد دستگاه لحیم شده، سارق نمی‌تواند آن را خارج کند. این بدان معناست که پس از سرقت، دستگاه همچنان به شبکه متصل باقی می‌ماند و امکان ردیابی آن از طریق سرویس‌هایی مانند Find My iPhone یا Find My Device گوگل بسیار بیشتر خواهد بود.

معایب eSIM

مشکل اصلی سیم‌کارت تعبیه شده در زمان جابه‌جایی گوشی تلفن‌همراه دیده می‌شود. درواقع، کاربر نمی‌تواند به‌راحتی سیم‌کارت را از دستگاهی به دستگاه دیگر انتقال دهد. به‌علاوه، آزمایش‌کردن مشکلات ارتباطی دستگاه هم دشوارتر می‌شود.

کاربران اکنون درصورت بروز مشکل در گوشی می‌توانند سیم‌کارت را در دستگاه دیگر امتحان کنند. با این کار، می‌‌توان متوجه شد آیا مشکل پیش‌آمده از سمت سیم‌کارت یا گوشی بوده است؛ ولی چنین امکانی درصورت استفاده از eSIM وجود نخواهد داشت.

وضعیت eSIM در ایران چگونه است؟

تا چند سال پیش، کاربران ایرانی فقط می‌توانستند درباره‌ی eSIM بخوانند و در عمل امکان استفاده از آن را نداشتند. اپراتورهای داخلی در مقاطع مختلف از اجرای آزمایشی این فناوری خبر داده بودند، اما هیچ‌کدام آن را به مرحله‌ی بهره‌برداری عمومی نرسانده بودند.

به همین خاطر حتی اگر کاربری آیفونی مثل سری ۱۴ را از آمریکا تهیه می‌کرد، عملاً نمی‌توانست از قابلیت eSIM آن استفاده کند و مجبور بود به دنبال مدل‌هایی بگردد که همچنان درگاه سیم‌کارت دارند.

اما حالا انتظار داریم این شرایط به‌تدریج تغییر کند: همراه اول ۲۰ شهریور ۱۴۰۴ به‌طور رسمی اعلام کرد که زیرساخت‌های لازم برای ارائه‌ی سرویس eSIM را آماده کرده و فرایند پیش‌ثبت‌نام را آغاز خواهد کرد.

این اپراتور وعده داده است که به‌زودی جزئیات کامل نحوه‌ی فعال‌سازی، هزینه‌ها و مراحل دریافت پروفایل eSIM را منتشر کند. نکته‌ی مهم در اطلاعیه‌ی همراه اول این بود که با راه‌اندازی این سرویس، امکان رجیستری تمام پارت‌نامبرهای آیفون ۱۷ و حتی آیفون ایر در ایران فراهم می‌شود.